Phanh tay ôtô là một bộ phận quan trọng của hệ thống phanh, bộ phận này giúp xe dừng lại và ngăn chặn sự di chuyển tự do. Tuy nhiên, ít ai hiểu rõ về loại phanh này cũng như thời điểm nên và không nên sử dụng. Trong bài viết này, Wuling EV Việt Nam sẽ giới thiệu đến bạn đọc những thông tin thú vị xoay quanh việc sử dụng phanh tay xe ô tô.
1. Phanh tay ôtô có bao nhiêu loại?
Phanh tay ôtô là một phần quan trọng của hệ thống phanh, được sử dụng để áp dụng lực hãm lên hai bánh xe phía sau, giữ cho xe đứng yên. Chức năng chính của phanh tay là đảm bảo an toàn khi dừng hoặc đỗ xe, hỗ trợ di chuyển như đề-pa (lên dốc) và được sử dụng trong một số tình huống khẩn cấp như mất phanh hoặc dừng đột ngột. Hiện nay, phanh tay ôtô có hai dạng chính là phanh cơ và điện tử.
1.1. Phanh tay cơ khí
Phanh tay cơ khí được chia thành hai loại chính là phanh tay cần và phanh tay thanh kéo. Phanh tay cần được sử dụng phổ biến trên xe du lịch và xe thương mại, trong khi phanh tay thanh kéo thường được sử dụng trên một số loại xe thương mại.
Phanh tay giúp ngăn chặn sự di chuyển tự do của xe hơi
Cả hai loại phanh tay ôtô này hoạt động theo cùng nguyên lý như sau: Để giữ cho xe không bị trôi, người lái chỉ cần kéo tay điều khiển phía sau sử dụng hệ thống tay đòn. Hành động này sẽ kéo chốt phía sau và làm cho guốc phanh hãm cứng bộ phận trục chuyển động. Khi đó, dây cáp sẽ đẩy guốc phanh và má phanh ma sát về phía trống phanh. Để thả phanh tay về vị trí ban đầu, người lái chỉ cần nhấn nút trên đầu cần phanh để giải phóng cơ cấu con cóc và đẩy cần phanh về phía trước. Khi đó, guốc phanh sẽ được kéo về vị trí ban đầu nhờ lò xo. Khe hở giữa má phanh và tang trống có thể được điều chỉnh bằng vít điều chỉnh.
1.2. Phanh tay điện tử
Phanh tay ôtô điện tử được trang bị motor điện một chiều để điều khiển hai bánh sau của xe ô tô trong quá trình giữ và nhả phanh. Hộp điều khiển phanh nhận tín hiệu từ người lái và sau đó truyền tín hiệu này xuống motor điện để hoạt động.
Phanh tay điện tử mang lại sự tiện lợi cho người sử dụng
Khác với phanh tay cơ khí, việc sử dụng phanh tay điện tử đơn giản hơn. Khi bạn muốn dừng xe, chỉ cần đạp phanh chân trước và sau đó kéo lẫy điều khiển phanh tay chữ "P" nằm trong một vòng tròn.
Để nhả phanh tay điện tử (Unlock), bạn cũng thực hiện tương tự như lúc ban đầu, tức là đạp chân phanh và nhấn lẫy điều khiển phanh tay xuống. Đáng chú ý, phanh tay điện tử cũng có khả năng tự động Unlock khi người lái đạp bàn đạp ga hoặc chuyển sang số tiến hoặc số lùi.
2. Ưu và nhược điểm của mỗi loại phanh tay
Mỗi loại phanh tay ôtô đều có ưu và nhược điểm riêng biệt. Cùng chúng tôi điểm qua sự khác biệt này thông qua bảng so sánh dưới đây.
| Phanh tay điện tử | Phanh tay cơ khí | |
| Ưu điểm |
|
|
| Nhược điểm |
|
|
Mỗi loại phanh khác nhau mang ưu nhược điểm khác nhau
3. Sự khác nhau của phanh chân và phanh tay ôtô
Phanh tay và phanh chân là hai thành phần không thể thiếu trong hệ thống phanh của xe. Chúng có vai trò quan trọng trong việc bảo đảm và kiểm soát sự ổn định của xe trong mọi tình huống. Tuy nhiên chúng có một số điểm khác biệt về cách hoạt động cũng như mục đích sử dụng. Hãy cùng tìm hiểu sự khác nhau giữa hai hệ thống phanh này:
| Tiêu chí | Phanh tay | Phanh chân |
| Vị trí lắp đặt | Phanh tay sẽ là cần gạt nằm giữa hai ghế trước, bên phải của người lái xe. Phanh tay ô tô sẽ yêu cầu người dùng phải tác dụng lực đòn bẩy kéo để kích hoạt chúng. | Phanh chân thường được đặt bên trái bàn đạp ga, trên sàn ô tô. Phanh chân sẽ được kiểm soát bằng chân. |
| Chức năng sử dụng | Phanh tay được sử dụng trong trường hợp khẩn cấp hay khi xe ở trạng thái đứng yên. Phanh tay còn có vai trò hỗ trợ phanh chân trong trường hợp chúng không hoạt động hoặc khi người lái cần sự trợ giúp để dừng xe. Một chức năng khác của phanh tay là giữ xe ở chỗ độ đỗ cho đến khi người lái nhấn nút nhả. Do đó, khi di chuyển trên các khu vực đồi núi hoặc độ dốc lớn, người lái được khuyến khích sử dụng phanh tay. | Phanh chân đóng vai trò quan trọng trong việc dừng hoặc làm chậm động cơ của xe. Thậm chí nó còn có khả năng kiểm soát một chiếc xe nặng hàng tấn. Phanh chân được sử dụng thường xuyên hơn phanh tay nhờ tính an toàn và tiện lợi của chúng. |
| Cơ chế hoạt động | Phanh tay hoạt động độc lập, không phụ thuộc vào năng lượng dự trữ. Trong trường hợp phanh khẩn cấp, cáp kim loại kết nối với phanh sẽ đi qua cần gạt trung gian, tăng cường sức mạnh của lực kéo. Đồng thời kích hoạt bộ cân bằng trong xe, giúp phân phối đồng đều sức kéo giữa các phanh. | Phanh chân đóng vai trò quan trọng trong việc dừng hoặc làm chậm động cơ của xe. Thậm chí nó còn có khả năng kiểm soát một chiếc xe nặng hàng tấn. Phanh chân được sử dụng thường xuyên hơn phanh tay nhờ tính an toàn và tiện lợi của chúng. |
Phanh chân và phanh tay là hai bộ phận quan trọng của hệ thống phanh trong xe ô tô
4. Khi nào nên và không nên sử dụng phanh tay xe hơi
Phanh tay ôtô không chỉ có tác dụng khi đỗ xe mà còn có một số tác dụng quan trọng khi di chuyển trên đường. Dưới đây là một số trường hợp nên và không nên sử dụng phanh tay mà bạn nên biết.
- Sử dụng phanh tay ôtô trong quá trình bảo dưỡng: Khi ô tô đang được bảo dưỡng, hãy sử dụng phanh tay để giảm căng thẳng trong hệ truyền động. Điều này cũng giúp đảm bảo an toàn cho bạn và thợ máy trong quá trình bảo dưỡng. Bạn cũng có thể sử dụng phanh tay khi thay lốp ô tô, để giữ cho bánh xe không quay.
- Sử dụng phanh tay khi khởi hành ngang dốc: Khi bạn cần di chuyển từ vị trí dừng trên dốc, hãy đặt số và nhả côn, đạp nhẹ ga như khi khởi động trên đường phẳng. Trong khi đó, phanh tay vẫn còn được giữ để đảm bảo xe không trôi. Tiếp tục nhả côn và đạp ga nhẹ nhàng cho đến khi bạn cảm nhận xe bắt đầu di chuyển, sau đó hạ phanh tay (vẫn giữ ga) để xe tiến lên phía trước. Đối với xe tự động (không có chế độ hỗ trợ khởi hành trên dốc), khi dừng đột ngột trên dốc cao, hãy kéo phanh tay, đạp ga và sau đó từ từ hạ phanh tay.
- Sử dụng phanh tay khi dừng đèn đỏ: Trên đường phẳng, nếu bạn dừng đèn đỏ hơn 10 giây, bạn có thể chuyển sang số N và kéo phanh tay. Thao tác này giúp bạn có thể nghỉ chân trong một thời gian ngắn và đặc biệt hữu ích cho những người phải lái xe liên tục trong nhiều giờ. Điều này cũng giúp tránh tình trạng xe trôi khi bạn chỉ chuyển sang số N.
- Sử dụng phanh tay trong trường hợp khẩn cấp: Trong trường hợp đặc biệt, nếu phanh chân hỏng, bạn có thể sử dụng phanh tay như một phương án cuối cùng. Tuy nhiên, hãy chỉ sử dụng phanh tay khi không còn lựa chọn khác. Khi bạn bất ngờ kéo phanh tay khi xe đang chạy, lực phanh chỉ được áp dụng trên hai bánh sau, gây hiện tượng trượt bánh và làm mất kiểm soát xe.
Không sử dụng phanh tay trong điều kiện tuyết hoặc mưa: Nếu bạn sử dụng phanh tay trong điều kiện tuyết hoặc mưa, bánh sau sẽ có hiện tượng bị bó cứng. Điều này gây nguy hiểm cho người lái xe. - Không sử dụng phanh tay khi lái xe bình thường: Khi đang lái xe trong điều kiện bình thường và không có sự cố xảy ra, không nên sử dụng phanh tay. Hành động này gọi là "đạp phanh" và có thể làm giảm tuổi thọ của hệ thống phanh của bạn.
Bạn cần hiểu rõ những trường hợp nào bạn nên hay không nên dùng phanh tay
5. Những điểm cần lưu ý với phanh tay ô tô
Để đảm bảo an toàn tối ưu trong quá trình vận hành, bạn cần lưu ý một số vấn đề sau:
- Không chỉ dựa vào phanh tay để giữ xe: Việc giữ xe ở một vị trí phụ thuộc vào ba yếu tố quan trọng: tải trọng của xe, độ dốc của đường và độ bám của bánh xe trên mặt đường. Vì vậy, việc sử dụng phanh tay để giữ cố định xe trong mọi trường hợp sẽ rất nguy hiểm.
- Không nên đỗ xe trên đường dốc hoặc trơn trượt: Việc đỗ xe thường xuyên trên đường dốc hoặc trơn cũng làm giảm tuổi thọ lốp do lực ma sát tăng cao. Khi đỗ xe trên bề mặt bằng phẳng, cũng không nên sử dụng phanh tay quá nhiều vì có thể gây kẹt.
- Kiểm tra phanh tay định kỳ: Hãy kiểm tra phanh tay cơ sau 6 tháng sử dụng và phanh tay điện tử sau một năm. Khi kéo phanh tay cơ, bạn nên nghe tiếng tạch. Trong trường hợp xe bình thường, tiếng tạch sẽ xuất hiện từ 5-7 lần. Nếu có nhiều hơn, hãy đưa xe đi kiểm tra. Hơn nữa, hãy thường xuyên kiểm tra và bảo dưỡng hệ thống phanh.
- Giữ bình tĩnh trong quá trình vận hành: Trong tình huống khẩn cấp, khi bạn phải sử dụng phanh tay, hãy giữ bình tĩnh và nắm vững tay lái. Bởi vì lực phanh đột ngột có thể gây mất kiểm soát xe. Hơn nữa, khi đỗ xe ở một vị trí cố định nhưng vẫn có hoạt động trên xe, hãy ưu tiên chọn một địa điểm bằng phẳng để đỗ.
Cần lưu ý khi sử dụng phanh tay để đảm bảo an toàn
Bài viết trên đây là toàn bộ thông tin về phanh tay ôtô mà chúng tôi muốn giới thiệu đến bạn đọc. Hy vọng thông qua bài viết này bạn có thể hiểu rõ hơn về loại phanh này cũng như biết cách sử dụng nó cách an toàn nhất. Đừng ngần ngại liên hệ với chúng tôi khi bạn cần sự hỗ trợ. Wuling EV Việt Nam sẵn sàng đồng hành cùng bạn để chinh phục những kiến thức về xe ô tô.
