Cảm biến vị trí bướm ga đóng vai trò quan trọng trong việc bảo đảm lượng nhiên liệu phù hợp cho động cơ. Nếu cảm biến này gặp vấn đề, có thể ảnh hưởng tiêu cực đến hiệu suất của phương tiện. Do đó, việc bảo dưỡng định kỳ là cần thiết để tránh sự cố không mong muốn xảy ra trong tương lai. Dưới đây Wuling EV Việt Nam sẽ giúp nhận biết cảm biến bướm ga đang gặp vấn đề.
1. Cảm biến bướm ga là gì?
Cảm biến vị trí bướm ga, còn gọi là TPS, đóng vai trò quan trọng trong hệ thống nhiên liệu. Nó có nhiệm vụ điều chỉnh lượng không khí chính xác từ đường ống nạp vào buồng đốt. Bộ phận này được gắn trên thân bướm ga để theo dõi và thu thập thông tin về vị trí và tốc độ quay của động cơ. Tín hiệu từ TPS được chuyển đến ECU hoặc ECM để chuyển nhiên liệu sang hỗn hợp không khí vào buồng đốt.
Cảm biến vị trí bướm ga đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh nhiên liệu
2. Cấu tạo cảm biến vị trí bướm ga
Hiện nay, hệ thống cảm biến vị trí bướm ga được thiết kế dưới dạng không tiếp xúc. Cấu tạo của loại cảm biến này đơn giản, tùy theo phân loại mà có cấu tạo khác nhau.
2.1. Cảm biến vị trí bướm ga loại tiếp điểm
Loại cảm biến tiếp điểm sử dụng tiếp điểm công suất (PSW) và tiếp điểm không tải (IDL) để phát hiện xem động cơ đang vận hành ở trạng thái tải nặng hoặc không tải. Cụ thể:
- Khi van tiết lưu đóng hoàn toàn: Tiếp điểm IDL kích hoạt và PSW tắt. Như vậy, ECU (bộ điều khiển trung tâm) xác định động cơ đang ở tình trạng không tải.
- Khi người điều khiển nhấn ga: Tiếp điểm IDL sẽ ngưng hoạt động cho tới khi van tiết lưu mở quá một mức nhất định. Lúc này tiếp điểm PSW kích hoạt. Khi đó, ECU xác định rằng động cơ đang hoạt động với trạng thái tải nặng.
Cảm biến vị trí bướm ga loại tiếp điểm vận hành ở hai trạng thái
2.2. Cảm biến vị trí bướm ga loại tuyến tính
Cảm biến tuyến tính bao gồm một điện trở, hai thanh trượt và các tiếp điểm cho tín hiệu VTA, IDL được lắp đặt phía trên đầu của mỗi thiết bị. Do đó:
- Khi tiếp điểm dịch chuyển dọc theo điện trở, điện áp tại cực VTA tăng theo tỷ lệ với góc mở van tiết lưu.
- Khi van tiết lưu đóng lại hoàn toàn, tiếp điểm tín hiệu IDL sẽ được kết nối với các cực IDL và E2.
Cảm biến bướm ga tuyến tính bao gồm hai thanh trượt, một điện trở và các tiếp điểm
2.3. Loại cảm biến phần tử Hall
Cảm biến phần tử Hall gồm vi mạch IC được tạo thành từ các thành phần Hall và nam châm quay xung quanh. Các nam châm này được lắp phía trên trục bướm ga. Khi nam châm quay và thay đổi vị trí khi van tiết lưu mở. Sự thay đổi vị trí của nam châm sẽ tạo ra biến đổi trong từ thông và điện áp tại các đầu nối VTA1 và VTA2. Thông tin này sẽ được chuyển đến ECU dưới dạng tín hiệu mở van tiết lưu.
Loại cảm biến vị trí bướm ga phần tử Hall
3. Nguyên lý hoạt động cảm biến bướm ga
Cảm biến vị trí bướm ga TPS hoạt động dựa trên việc sử dụng biến trở để nhận biết sự thay đổi trong vận hành của van tiết lưu. Khi người lái nhấn chân ga, đường tín hiệu không tải sẽ bị ngắt kết nối,và cảm biến sẽ chuyển động quay để đo giá trị điện áp và dữ liệu liên quan.
Nguyên lý hoạt động của cảm biến bướm ga đơn giản
Cảm biến bao gồm hai biến trở để phản hồi thông tin về hệ thống. Giá trị điện trở của van tiết lưu sẽ giảm khi một trong hai biến trở tăng tuyến tính. Kết quả điện áp từ cảm biến sẽ được gửi đến ECU để thông báo về sự thay đổi của tốc độ và độ mở của bướm ga. Từ đó, khối điều khiển tạo thành một hệ thống vòng kín để đảm bảo TPS có thể điều chỉnh và điều khiển van tiết lưu một cách chính xác nhất.
4. Các dấu hiệu nhận biết cảm biến vị trí bướm ga gặp vấn đề
Cảm biến vị trí bướm ga cần được bảo dưỡng thường xuyên. Vì hệ thống cảm biến hoạt động cùng với động cơ trong điều kiện khắc nghiệt. Và nhiệt độ cao có thể dẫn đến hỏng hóc nếu như không được bảo dưỡng định kỳ.
- Xe tiêu tốn nhiên liệu nhiều hơn: Khi cảm biến TPS không hoạt động chính xác sẽ dẫn đến tỉ lệ không khí và nhiên liệu không được duy trì ở mức tiêu chuẩn. Điều này có thể làm tăng lượng nhiên liệu được sử dụng trong quá trình đốt cháy gây ra hiện tượng tiêu thụ nhiên liệu tăng.
- Đèn kiểm tra động cơ sáng lên: Đèn này được bật khi có mã sự cố OBD-II. Nguyên nhân là do cảm biến TPS bị hỏng hoặc bị lỗi đã gửi tín hiệu không chính xác đến ECU.
- Động cơ hoạt động không ổn định: Khi cảm biến TPS hỏng, gửi dữ liệu không chính xác đến ECU sẽ làm giảm hiệu suất động cơ. Dấu hiệu nhận biết bao gồm xe chạy yếu, khó tăng tốc và có thể bị tắt máy.
Nên bảo dưỡng định kỳ để hệ thống cảm biến không bị hỏng hóc
5. Cách kiểm tra cảm biến vị trí bướm ga
Khi cảm biến TPS bị lỗi sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng truyền động và hiệu suất vận hành của xe. Do đó, việc kiểm tra cảm biến khi nhận thấy các dấu hiệu hỏng hóc là rất quan trọng để có thể khắc phục kịp thời.
Kiểm tra cảm biến bị hư hỏng với 5 bước đơn giản
Để kiểm tra tình trạng cảm biến TPS, người dùng cần chuẩn bị một dụng cụ bao gồm kẹp cá sấu và đồng hồ vạn năng kỹ thuật số (DMM). Các bước kiểm tra bao gồm:
- Bước 1: Ngắt các kết nối với cảm biến bướm ga.
- Bước 2: Trên thân cảm biến bướm ga có 3 dây dẫn. Người kiểm tra sử dụng kẹp cá sấu để nối đầu vào của cảm biến với điện áp +12V và đầu ra có thể điều chỉnh đến bộ điều khiển tích hợp
- Bước 3: Dùng kẹp cá sấu đưa dây dẫn TPS vào giắc cắm thích hợp trên DMM. Sau đó cài đặt lại thang đo thành 20KOhm hoặc 20.000Ohm.
- Bước 4: Kết nối các dây thử nghiệm với đầu ra của bộ điện tử, đầu nối trung tâm và dây dẫn còn lại với điện áp -12V hoặc +12V trên đầu nối của TPS.
- Bước 5: Thực hiện việc di chuyển bướm ga từ vị trí đóng tới mở hoàn toàn, đồng thời quan sát các thông số kỹ thuật trên DMM.
- Nếu cảm biến hoạt động bình thường, các chỉ số sẽ tăng/giảm một cách đều đặn và ổn định.
- Ngược lại, nếu có sự thay đổi đột ngột xảy ra, điều này cho thấy cảm biến TPS đã bị hỏng và nên thay mới.
Ngoài ra, người dùng cũng có thể kiểm tra cảm biến vị trí bướm ga thông qua công cụ có độ chính xác cao như scan tool.
Trên đây là những thông tin về cảm biến vị trí bướm ga được Wuling EV Việt Nam tổng hợp. Nếu bạn còn thắc mắc hay có câu hỏi nào thì hãy liên hệ ngay nhé, đội ngũ nhân viên sẽ trả lời ngay.
