Để xe điện có thể thay thế xe xăng, dầu tại Việt Nam, theo các chuyên gia kinh tế, Chính phủ cần sớm ban hành chính sách khuyến khích đồng bộ và đột phá.
Tương lai hứa hẹn
Sự phát triển của xe điện (EV) trong những năm gần đây đã tạo nên một cuộc cách mạng trong ngành công nghiệp ô tô toàn cầu. Tại Việt Nam, xu hướng này cũng đang ngày càng trở nên rõ ràng, khi nhiều người tiêu dùng bắt đầu chuyển sang sử dụng xe điện, nhờ vào những ưu điểm vượt trội về chi phí vận hành và bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, câu hỏi liệu xe điện có thể thay thế được xe xăng, dầu tại Việt Nam hay không vẫn còn nhiều điều cần bàn.
Việt Nam là một trong những quốc gia đang phát triển với tốc độ đô thị hóa nhanh chóng, kèm theo đó là sự gia tăng nhu cầu sử dụng phương tiện cá nhân. Số lượng ô tô tại Việt Nam đang tăng nhanh. Trong bối cảnh đó, xe điện nổi lên như một giải pháp tiềm năng để giảm thiểu ô nhiễm môi trường và đáp ứng nhu cầu di chuyển. Chính phủ Việt Nam đã đặt ra các mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính và khuyến khích chuyển đổi sang sử dụng năng lượng sạch.
Ô tô điện Wuling Mini EV do TMT Motors sản xuất, lắp ráp, phân phối tại Việt Nam
Với lĩnh vực giao thông vận tải, Chính phủ đã đưa ra lộ trình cụ thể: đến năm 2040 sẽ từng bước hạn chế, tiến tới dừng sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu xe ô tô, mô tô, xe gắn máy dùng nhiên liệu hóa thạch. Đến năm 2050, toàn bộ phương tiện sẽ chuyển đổi sang sử dụng điện, năng lượng xanh. Với định hướng này, mở ra tương lai đầy hứa hẹn cho xe điện tại Việt Nam.
Đón bắt xu thế này, các doanh nghiệp đang đẩy mạnh đầu tư vào phát triển xe điện. Tập đoàn VinGroup của Việt Nam đã thành lập công ty VinFast và đầu tư vào sản xuất xe điện hơn 3 năm trước. Vào giữa năm 2023, Hyundai Thành Công đã xuất xưởng mẫu xe điện Ioniq 5 lắp ráp tại Nhà máy ở Ninh Bình, sau hơn 1 năm nhập khẩu nguyên chiếc từ Hàn Quốc về phân phối. Công ty CP Ô tô TMT sản xuất, lắp ráp mẫu xe điện Wuling Mini EV của liên doanh SGMW tại nhà máy ở Hưng Yên. Tập đoàn Ô tô Chery (Trung Quốc) đã liên doanh với Tập đoàn Geleximco của Việt Nam, đầu tư nhà máy sản xuất lắp ráp ô tô, tổng vốn 800 triệu USD, tại Thái Bình, khởi công vào cuối năm 2024, sẽ phát triển nhiều mẫu xe thuần điện. Một loạt các thương hiệu xe sang, siêu sang, siêu xe từ châu Âu như: BMW, Mercedes, Audi, Porsche, Rolls Royce, Lamborghini…đã nhập khẩu những mẫu xe thuần điện về phân phối tại Việt Nam. Ngoài ra, một số doanh nghiệp ô tô Trung Quốc như BYD, SAIC, GAC… đã lên kế hoạch ra mắt những mẫu xe thuần điện tại Việt Nam từ cuối năm 2024.
Thách thức phía trước
Tuy nhiên, muốn bước tới tương lai hứa hẹn, cần phải vượt qua mọi thách thức trên đường đi. Những thách thức đó là: hạ tầng cho xe điện chưa phát triển, niềm tin của người tiêu dùng còn thấp, giá xe điện vẫn còn cao, thời gian sạc pin kéo dài… Để xe điện có thể thay thế xe xăng, dầu tại Việt Nam, theo các chuyên gia kinh tế, Chính phủ cần sớm ban hành chính sách khuyến khích đồng bộ và đột phá. Việc đầu tư vào phát triển hạ tầng sạc điện cần được đẩy mạnh.
Chính phủ và các doanh nghiệp phải hợp tác để xây dựng mạng lưới trạm sạc phủ rộng khắp cả nước để tăng tiện lợi cho người dùng
Chính phủ và các doanh nghiệp phải hợp tác để xây dựng mạng lưới trạm sạc phủ rộng khắp cả nước, tăng tính tiện lợi cho người sử dụng xe điện. Bên cạnh các chính sách miễn giảm thuế, phí cần có thêm các biện pháp khuyến khích tài chính như hỗ trợ vay vốn, trợ giá cho người dân khi mua xe điện. Điều này giúp giảm bớt gánh nặng tài chính ban đầu cho người tiêu dùng. Tăng cường các chiến dịch truyền thông để nâng cao nhận thức của người tiêu dùng về lợi ích của xe điện.
Chính phủ và các doanh nghiệp nên tổ chức các chương trình giới thiệu xe điện, các hội thảo về công nghệ xe điện và môi trường, cũng như các hoạt động thử nghiệm lái xe điện để người tiêu dùng có cơ hội trải nghiệm và hiểu rõ hơn về xe điện. Hỗ trợ nghiên cứu phát triển công nghệ pin và xe điện, là yếu tố then chốt để cải thiện hiệu suất và giảm chi phí sản xuất.
Chính phủ và doanh nghiệp cùng với các trường đại học, viện nghiên cứu hợp tác chặt chẽ để thúc đẩy các sáng kiến mới và ứng dụng công nghệ tiên tiến vào sản xuất xe điện. Xe điện có thể thay thế xe xăng, dầu tại Việt Nam hay không, phụ thuộc rất lớn vào chính sách của Chính phủ, sự nỗ lực của các doanh nghiệp và nhận thức của người dân. Hiện chúng ta mới ở điểm xuất phát, vẫn còn chặng đường dài phía trước. Tất cả cùng nỗ lực, sẽ mở ra tương lai cho sự phát triển của xe điện.
Minh Hiếu. (2024). Diễn đàn Doanh nghiệp
